Ka hopena o kaKaua Honuae pili ana i ka hoʻokele waiwai honua he kumu ia o ka noiʻi nui ʻana a me ka hoʻopaʻapaʻa ma waena o ka poʻe kākau moʻolelo a me ka poʻe ekonomika. ʻO nā paio nui ʻelua o ke kenekulia 20—ke Kaua Honua I a me ke Kaua Honua II—ʻaʻole i hoʻokumu wale i ka ʻāina kālaiʻāina o nā lāhui akā ʻo nā ʻōnaehana hoʻokele waiwai e hoʻokele ai i nā pilina pili honua i kēia mau lā. He mea koʻikoʻi ka hoʻomaopopo ʻana i kēia mana no ka hoʻomaopopo ʻana i ke kūlana o ka hoʻokele honua. Ua hōʻailona ke Kaua Honua I (1914-1918) i kahi huli nui i ka hoʻokele waiwai o ka honua. Ua alakaʻi ke kaua i ka hāʻule ʻana o nā aupuni, ʻo ia hoʻi ka Austro-Hungarian a me Ottoman Empires, a ua hopena i ka puka ʻana o nā aupuni hou. ʻO ka Treaty of Versailles i ka makahiki 1919 ua hoʻokau i nā hoʻoponopono koʻikoʻi ma luna o Kelemānia, e alakaʻi ana i ka hoʻokele waiwai ma ka Weimar Republic.
Ua hoʻokomo kēia instability i ka hyperinflation i nā makahiki 1920 mua, i loaʻa nā hopena ripple ma ʻEulopa a me ka honua. ʻO kahoʻokele waiwaiʻO ka haunaele o ka wā interwar i hoʻonohonoho i ke kahua no ka Great Depression, i hoʻomaka i ka makahiki 1929 a ua loaʻa nā hopena pōʻino i ke kālepa honua a me ka hana. ʻO nā hopena hoʻokele waiwai o ke Kaua Honua Mua i hoʻololi nui i ka hana ʻoihana a me nā mākeke hana. Ua hoʻomaka nā ʻāina i hilinaʻi mua i ka mahiʻai e hoʻokō i nā koi o ke kaua. ʻAʻole kēia hoʻololi i hoʻololi wale i ka ʻoihana akā ua hoʻololi pū kekahi i nā ʻōnaehana kaiapili, ʻoiai ua komo nā wahine i ka limahana i nā helu i ʻike ʻole ʻia. Ua hoʻoikaika ke kaua i nā holomua ʻenehana, ʻoi aku hoʻi i ka hana ʻana a me ka lawe ʻana, a ma hope e hana koʻikoʻi i ka hoʻokele waiwai o ke kenekulia 20. Ua hoʻoikaika hou ke Kaua Honua II (1939-1945) i kēia mau hoʻololi waiwai. Pono ka hoʻoikaika kaua i ka hoʻouluulu nui ʻana o nā kumuwaiwai, e alakaʻi ana i nā hana hou i nā ʻenehana hana a me ka hoʻokumu ʻana i kahi ʻoihana kaua.
Ua puka mai ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa ma ke ʻano he mana hoʻokele waiwai honua, ua hoʻonui nui i kāna huahana ʻoihana e kākoʻo i nā pūʻali Allied. Ua ʻike ka wā ma hope o ke kaua i ka hoʻokō ʻana i ka Marshall Plan, kahi i hāʻawi i ke kōkua kālā e kūkulu hou i nā ʻoihana ʻEulopa. ʻAʻole i kōkua wale kēia hana i ka hoʻopaʻa ʻana i nā ʻāina i hoʻopaʻa ʻia i ke kaua akā ua hoʻoikaika pū i ka ʻoihana waiwai a me ka hoʻohui ʻana, e kau ana i ke kahua no ka European Union. Ua hoʻokumu ka Bretton Woods Conference i ka makahiki 1944 i kahi ʻōnaehana kālā honua hou, e hana ana i nā ʻoihana e like me ka International Monetary Fund (IMF) a me ka World Bank. Ua manaʻo kēia mau ʻoihana e hoʻoikaika i ka hoʻokele waiwai o ka honua a pale i ke ʻano o nā pōpilikia waiwai i hoʻopilikia i nā makahiki interwar. ʻO ka hoʻokumu ʻana i nā kumukūʻai kūʻai paʻa a me ke kālā US ma ke ʻano he kālā mālama mua o ka honua i maʻalahi i ke kālepa honua a me ka hoʻopukapuka kālā, e hoʻohui hou i ka hoʻokele waiwai honua.
Hiki ke ʻike ʻia ka mana o ke Kaua Honua i nā kulekele waiwai i kēia lā. ʻO nā haʻawina i aʻo ʻia mai ka hoʻokele waiwai o ka hoʻomaka ʻana o ke kenekulia 20 ua hoʻokumu i nā ʻano o kēia manawa i ke kulekele pili kālā a me ke kālā. Hoʻomaka mua nā aupuni i ka hoʻokele waiwai a me ka ulu ʻana, e hoʻohana pinepine ana i nā hana counter-cyclical e hoʻēmi i nā hopena o ka recessions. Eia kekahi, ke hoʻomau nei ka ʻāina geopolitical i hoʻokumu ʻia e nā Kaua Honua i ka pilina pili waiwai. ʻO ka piʻi ʻana o nā ʻoihana hou, ʻoi aku ma Asia, ua hoʻololi i ke koena o ka mana ma ke kālepa honua. Ua lilo nā ʻāina e like me Kina a me India i nā mea pāʻani koʻikoʻi i ka hoʻokele waiwai honua, e hoʻokūkū ana i ka noho aliʻi ʻana o nā aupuni Komohana i puka lanakila mai nā Kaua Honua.
I ka hopena, he hohonu a he nui ka mana o ke Kaua Honua ma ka hoʻokele waiwai honua. Mai ka hāʻuleʻana o nā aupuni a me ka piʻiʻana o nā aupuni hou i ka hoʻokumuʻana i nā hui kālā o ka honua, ua waiho kēia mau hakakā i kahi hōʻailona hikiʻole i nā hoʻolālā waiwai a me nā kulekele. Ke hoʻomau nei ka honua i ka hoʻokele waiwai paʻakikī, ʻo ka hoʻomaopopo ʻana i kēia pōʻaiapili mōʻaukala he mea nui ia no ka hoʻoulu ʻana i ka ulu hoʻomau a me ka launa pū ʻana i kahi hoʻokele waiwai pili honua.
Ka manawa hoʻouna: Oct-08-2024